Инъекциялық есірткіні қолдану АИТВ-ны тікелей жұқтыру қаупін арттырады. Вирус ластанған шприцтен АИТВ-позитивті қанымен бірге қанға енеді. Бұл жол АИТВ-ның барлық берілу жолдарының ішіндегі ең қауіптісі деп танылды.
Сізге рульсіз және тежегішсіз көлік сияқты өмір керек пе? Болашағыңызды өз қолыңызға қалай алуға болады? Өз өмірін басқару әркімнің қолынан және әрдайым келе бермейді, сонымен қатар бұл өте өкінішті салдарға әкелуі мүмкін. Әр түрлі психоактивті заттардың – алкоголь, темекі, есірткінің бізге қалай әсер ететіні, олардың мінез-құлқымызды басқару қабілетінен қалай айыратыны және АИТВ-инфекциясына әкелуі мүмкін екендігі туралы сөз қозғайық.
Неліктен адамдар психоактивті заттарды қолдана бастайды.
Жасөспірімдер арасында алкогольді немесе белгілі бір есірткіні қолдану ерекше мәдениеттің, ерекше қоғамға жататындықтың белгісі ретінде ұсынылған кезде жиі кездеседі. Мысалы, қыздар темекімен өздерін ересек, еркін, батыл болып көрінемін, сондықтан ол тартымды көрінеді деп ойлауы мүмкін. Алайда, көптеген жастардың пікірінше, темекі шекпейтін қызды сүйген әлдеқайда жағымды.
Көптеген жағдайларда жасөспірімдер психоактивті заттарды (темекі, алкоголь, есірткі) қолдана бастайтынын түсіну маңызды, өйткені бұл олардың ортасында жасалады. Ата-аналар темекі мен алкогольді жиі пайдаланады, ал жасөспірім күшті алкогольді көп ішпестен бірде-бір мерекені елестету мүмкін емес ортада өседі.
Дегенмен қазір біз бұл туралы білетін болсақ, бізде алкоголь мен есірткінің «жағымсыз жақтарын» түсінуге мүмкіндік бар.
Кейде адамдар өздерінің әлсіздігіне байланысты есірткіні қолдана бастайды. Мысалы, адам өз проблемаларын шеше алмайды, өмірін өзгерте алмайды, бәрін ұмытып кетуге, өзінен және шындықтан қашуға тырысады. Бірақ шындықтан қашу бұл мәселені шешуге көмектеспейді, керісінше жаңаларын тудырады – тәуелділік, денсаулыққа зиян, өмірлік жоспарлардың бұзылуы және үлкен шығындар.
Немесе тағы бір мысал: есірткі адамға санасын өзгертуге және «жаңа шындықтан» өте оғаш сезімдерді сезінуге мүмкіндік береді. Бірақ сіздің өміріңізде жаңа шындықты жасау оны жасанды түрде іздеуден гөрі әлдеқайда қызықты! Бұл қиынырақ, сондықтан қызғаныш пен құрметке лайық.
Кездейсоқтық болмайды.
Психоактивті заттарды қолдану денсаулыққа тікелей зиян келтірумен қатар, басқа да зиянды салдарға әкеледі.
Біріншіден, олардың ықпалында болған адам енді өзіне толықтай тиесілі емес. Алкоголь сананы, мінез-құлықты өзгертеді, содан кейін іс-әрекеттер алкогольге байланысты болады. Яғни, бұл енді «сен – шынайысың» деген сөз емес, «сен плюс алкоголь» дегенді білдіреді. Енді сіз өзіңізді қалай ұстау керектігін таңдамайсыз, алкогольді таңдайсыз.
Екіншіден, барлық психоактивті заттарға тәуелділік дамиды. Сіз өз еркіндігіңізді жоғалтып, бір нәрсеге – стаканға, темекіге немесе шприцке бағынуға мәжбүр боласыз. Ойланыңыз, кәдімгі темекі адамға мойынсұнғыш қойға әмір бергендей бұйрық бере алады! Сіз темекі шекпей-ақ қойғыңыз келеді, ал сіздің тәуелді денеңіз темекі шегіңіз деп бұйрық береді!
Ақырында, заттарды қолдану әкімшілік құқық бұзушылық болып табылады және бұл мәселе бойынша құқық қорғау органдарымен байланыс сіздің оқуыңыз бен жұмысыңызға кері әсер етуі мүмкін.
АИТВ жұқтыру қаупі.
Алкоголь мен есірткі АИТВ-ны бірнеше жолмен жұқтыру қаупінің жоғарылауына әкеледі. Бір жағынан, инъекциялық есірткіні қолдану АИТВ-ны тікелей жұқтыру қаупін арттырады. Вирус ластанған шприцтен АИТВ-позитивті қанымен бірге қанға енеді. Бұл жол АИТВ жұқтырудың барлық жолдарының ішіндегі ең қауіптісі болып саналады.
Екінші жағынан, психоактивті заттардың әсерінен адам өзін-өзі басқара алмайды және жиі кездейсоқ жыныстық қатынасқа түседі. Мүмкін, басқа жағдайда адам мұны жасамас еді, бірақ қазір олар үшін психоактивті заттар «ойлайды». Енді өзіңізді бақылау қиынырақ.
Кездейсоқ жыныстық қатынас кезінде адамның АИТВ-мәртебесін білу мүмкін емес. Оның жыныстық жолмен берілетін аурулардың болуы сияқты. Қалай болғанда да, егер кездейсоқ жыныстық серіктес АИТВ-позитивті болса, адамның АИТВ-инфекциясын алу қаупі бар. Бұл жағдайда медициналық мекемеде тексеруден өтіп, дәрігердің кеңесін алу қажет. Қазақстанда АИТВ ға қатысты барлық зерттеулер тегін жүргізіледі.
